Werkvorm
Het UI-model van Korthagen
- Doel van activiteit
-
- Reflecteren
- Metacognitie bevorderen
- Aantal studenten
-
- Kleine groep
- Medium groep
- Grote groep
- Tijdsduur
-
- < 10 minuten
- < 30 minuten
- < 60 minuten
Dit model maakt onderscheid tussen reflectie methodes en legt daar verbanden tussen.
Het ui-model van Korthagen maakt onderscheid tussen gedragsgerichte- en betekenisgerichte reflectie en legt daar verbanden tussen.
Het “ui-model” van Korthagen maakt de verhouding tussen gedragsgerichte en betekenisgerichte reflectie begrijpelijk. Gedragsgerichte reflectie, gericht op jouw gedrag en interactie met de omgeving, bevindt zich aan de buitenkant van de ui en is zichtbaar voor anderen. Als je echt dieper wilt gaan en bij jezelf wilt komen, is betekenisgerichte reflectie nodig. Hierdoor bereik je steeds verder het binnenste van de ui, en uiteindelijk je “kernkwaliteiten”
Het UI-model kan in verschillende lessituaties gebruikt worden:
- Als individuele opdracht
- In een kleine groep middels intervisie of supervisie
- Klassikaal
Er kan gekozen worden voor een schriftelijke beschrijving van de situatie of er kan gewerkt worden met video.
Het Ui-model van Korthagen is een model waarmee je structureel en systematisch terug kunt kijken op jouw eigen handelen in een bepaalde situatie. Het model helpt je om stapsgewijs verdiepend te reflecteren en te leren van jouw keuzes.
Om de ui heen bevindt zich de omgeving: Wat kom je tegen? Waar heb je mee te maken?
De schillen van de ui representeren, van buiten naar binnen:
- Gedrag: Wat doe ik?
- Vaardigheden: Wat kan ik?
- Overtuigingen: Waar geloof ik in (in de situatie)?
- Identiteit: Hoe zie ik mezelf en mijn professionele rol?
- Betrokkenheid: Wat zijn mijn diepste waarden? Wat is mijn ideaal, mijn missie?
Vragen die helpen bij reflecteren:
1. Omgeving
- Wat prikkelt mij?
- Wat moet de omgeving bieden om mij op mijn gemak te laten voelen?
- Hoe reageer ik, wanneer en met wie?
- Wat maakt mij boos?
- Wat veroorzaakt spanning bij mij?
- Wat roept de situatie bij mij op en waardoor is dit veroorzaakt?
2. Gedrag
- Wat doe ik?
- Welke acties onderneem ik?
- Wanneer werk ik methodisch en wanneer gebruik ik intuïtie?
- Wanneer ben ik routinematig?
- Hoe geef ik samenwerking vorm?
- Hoe beschrijf ik mijn gedrag?
3. Vaardigheden
- Wat kan ik?
- Hoe ga ik te werk?
- Welke van mijn sterkte kanten komen naar voren?
- Welke vaardigheden heb ik toegepast?
- Welke methoden gebruik ik?
- Welke kennis heb ik ingezet?
- Welke gedachten roept de situatie bij mij op?
4. Overtuigingen
- Waarom doe ik het?
- Wat vind ik belangrijk in deze situatie?
- Waarin geloof ik?
- Welke normen hanteer ik?
- Wat zijn mijn verwachtingen?
- Welke standpunten heb ik?
- Hoe geef ik vorm aan de visie van de organisatie waar ik werk?
- Hoe zie ik mijn eigen rol in deze situatie?
- Welke belangen onderscheid ik?
- Welke emoties spelen een rol?
- Wat zijn mijn verantwoordelijkheden?
- Welke (conflicterende) waarden staan voor mij centraal?
- Welke overtuigingen heb ik?
5. Identiteit
- Wie ben ik?
- Wat is mijn levensdoel?
- Hoe zie ik mijn professionele rol?
- Hoe beschrijf ik mijzelf?
- Welke rol neem ik aan?
- Wanneer ben ik mezelf in deze situatie?
- Welke persoonlijke eigenschappen komen naar voren?
- Hoe wordt duidelijk wie ik ben?
6. Betrokkenheid
- Wat zijn mijn diepste waarden?
- Vanuit welke overtuiging handel ik?
- Wat is mijn ideaal of missie?
- Wat is mijn roeping?
- Wat zijn de hoogste waarden in mijn leven?
- Wat wil ik bereiken?
- Wat motiveert mij?
Houd rekening met:
Bij reflectie zijn studenten (en docenten) geneigd om vooral naar de problemen te kijken, vooral naar wat niet goed gaat. Het is echter ook goed om stil te staan bij de succesfactoren in de gegeven situatie. Als je ontdekt wat er goed gegaan is en hoe je dit voor elkaar gekregen hebt is de volgende vraag hoe je dit in kan zetten in een volgende situatie.
Geadviseerde tools:
- Brightspace kan gebruikt worden om het reflectieschema klaar te zetten voor studenten of hen voor de les een situatie te laten beschrijven. Deze kan ingeleverd worden in BS.
- Feedback Fruits: Peer feedback kan ingezet worden om studenten elkaars reflectie te laten lezen en eventueel van feedback te voorzien.
Meer weten?
Reflectiemodellen van Korthagen | Nederlands Jeugdinstituut (nji.nl)
Reflectiemodellen – YouTube
Korthagen, F., & Nuijten, E. (2019) De kracht van reflectie. Boom: Amsterdam.
