Om studenten effectief te laten samenwerken is het belangrijk om bij het ontwerp van de opdracht en bij de begeleiding ervan rekening te houden met de volgende succesfactoren.
Werkvorm
Succesfactoren samenwerkend leren
- Doel van activiteit
-
- Samenwerken
- Reflecteren
Hier zijn de belangrijkst factoren te vinden voor studenten succesvol samenwerkend te laten leren.
Succesfactoren:
1. Positief wederzijdse afhankelijkheid
De studenten ervaren dat ze elkaar wederzijds nodig hebben om de opdracht te vervullen. Die afhankelijkheid kan op verschillende manieren ervaren worden:
- Leerdoelafhankelijk (alleen succesvol als iedereen de leerdoelen behaalt)
- Bronafhankelijk (iedereen beschikt over andere informatie en bronnen die samen nodig zijn om de opdracht succesvol af te ronden)
- Taakafhankelijk (iedereen vervult een eigen complementaire taak)
2. Individuele aanspreekbaarheid
Ieder lid van de samenwerkingsgroep is aanspreekbaar op de eigen bijdrage én op de gemeenschappelijke uitkomst.
3. Directe interactie
Alle groepsleden moeten op directe wijze met elkaar kunnen communiceren. Voor beginners in samenwerkend leren moeten de groepen niet te groot zijn, voor meer gevorderden een groep van 3 of 4. Groepen groter dan 5 zijn af te raden omdat directe interactie dan niet meer gegarandeerd is.
4. Sociale vaardigheden
De complexiteit van de samenwerkingsopdracht moet aansluiten bij de interpersoonlijke vaardigheden (luisteren, feedback geven, de ander laten uitspreken, doorvragen-samenvatten, elkaar kunnen aanmoedigen, het oneens durven zijn met een ander, hulp durven vragen en geven, enz.) waarover de studenten beschikken.
5. Groepsproces
Samenwerkend leren wordt effectiever als groepsleden regelmatig hun functioneren bespreken en suggesties ter verbetering doen. Zo krijgen studenten inzicht in wat hun eigen bijdrage aan het groepsproces is of is geweest waardoor het samenwerken goed of minder goed gaat.
Meer weten?
Bron: Ast, M. van, Loor, O. de, Spijkerboer, L., Ebbens, S. en Ettekoven, S. (2020). Effectief leren. De docent als regisseur. Groningen: Noordhoff